Carpon Supriatna
Bedug asar geus titadi, tapi
jelema di tampian pagegelek kénéh baé. Nu mandi, nu ngamandian budak, nu
gégéroh, nu ngarala cai mani ngantay. Léos saurang, torojol saurang, teu kaur
lowong. Cacakan pancuran aya limana.
Sora turaés séah dina tangkal
mindri ti mumunggang tonggoheunana. Angin mangkat katiga nebak ti kidul-wétan,
angin garing ngandung kasakit,matak keusrak kana kulit.
Mu’in cinutrung kénéh dina batu
gedé tonggoheun tampian, ngadago lowong. Panon melong kosong semu jauh
panineungan. Lemburna nu baréto mah tara kurang cai, ayeuna mah katiga karék
sabulan ge, cai geus susah. Balong gararing, sumur taluhur, susukan ngolétrak,
sawah bareulah tarelaan.
Puncengis Samsu. Dikokolor,
dikakaos sangsang, dikongkoyang anduk, ngajingjing émbér leutik wadah
sabun-odol. Nénjo jelema réa kénéh, koloyong nyampeurkeun nu keur cinutrung.
“Ngagelek kénéh baé wayah kieu.”
Pokna bari ngalieuk ka lebak.
“Heueuh, emang gé geus lila.”
walon Mu’in, “Keur gawé di mana Cu?”
“Di mantri Ojon, nyieun
dapur…Beuki réa waé nu ngaradon ngala cai téh.” ceuk Samsu.
“Cikénéh gé Haji Dadi, sakol
buntung, dreum pelastik galedé wungkul.”
“Sakitu boga sumur kompa, éta
haji Dadi?” ceuk Samsu.
“Yéh, teu jero-jero pisan mah
sumur kompa gé ayaan ti mana, da puguh jero taneuhna geus taya cai.”
“Padahal can babangetna katiga
téh, nya?”
“Babangetna naon, dang-dang-rat
kénéh sasatna, karék Juli lin ayeuna téh?”
“Enya, tanggal dua”
“Béak ku sumur tarésis meureun
cai di jero taneuh téh”
“Artésis meureun Mang, lain
tarésis!” témpas Samsu bari nyéréngéh
“Heueuh meureun…..mangkaning lain
hiji-dua pabrik nu nyieun sumur kitu téh. Jaba mani patinggelenggeng cenah,
sagedé-gedé bedug kaluarna téh.”
“Wah sagedé bedug onam piraku
Mang, kaeléb meureun pabrikna gé!”
“Heueuh ceuk nu nyararita! Jaba
cenah sapabrik téh teu ngan hiji séwang.”
“Acan golf, acan perguruan
tinggi, hotél, pangindekosan, supermarkét…..” Samsu ngahaminan.
“Tuh, cekéng gé! Mana lapur
balaréa mah kabagéan sarakahna wé! Tuh sumur Pa Bahim…apal manéh Acu, sumur Pa
Bahim? Iraha teuing saat baheula mah, kapan ayeuna mah…..”
“Naon, da geus disaeur!”
“Hah, disaeur….?”
“Abdi, duaan jeung Si Dasmo nu
nyaeurna gé, minggu itu. Barangkal, keusik pangayakan, bangsa belang-beling,
bres-bres wé ka dinya. Geus kari dua metér, rup wéh ku beton, dijieun cubluk
ngarah teu mubah teuing.”
“Disaeur mah, kumaha atuh Pa
Bahim ka caina?”
“Nyieun sumur bor, jero, sabaraha
lénte mah.”
“Beu……nepi ka hanteuna éta sumur.
Gedé riwayatna sumur éta téh, Acu. Nu nyieunna téh nyao uyut, nyao baona Pa
Bahim, emang gé teu pati teges, angot manéh, di mana kénéh mah! Ngan kacipta
sarusaheunana urang dinya, kapan salelewek éta mah ka caraina téh ka sumur éta,
bubuhan diopenbarkeun.”
“Nya bur-ber wé meureun. Nu ka
Cisiuk, nu ka Cilanggeng, nu ka Cipaséh, nu ka dieu waé atuh réa, tuh geuning
Kang Tamim, Bi Anah, Si Uhi…..” Samsu mapaykeun paneuteupna ka nu ngagimbung di
lebak.
“Deuh éta nu ka Cipaséh, kacipta
ngempladna! Indit nurugtug, balik ngarekéh. Ngarah saémbér-dua émbér téh kudu
ngoprot heula késang”
“Dikumaha deui meureun Mang, da
butuh!”
“Leuheung nu jaragjag, Acu,
kumaha temen bangsa nini-nini – aki-aki?”
“Pan enya…….….Nini Murni gé
kamari nangkarak-bengkang, tiseureuleu cenah, turta ditungtun ku incuna éta
téh, teu disina kakarayapan sorangan.”
“Tuh cekéng gé….heueuh kumaha waé
atuh lembur urang téh. Ray usum-ray usum téh cai beuki werit, taneuh beuki
tuhur, sawah beuki angar.”
“Pantes atuh Mang, jiwa nu makéna
ngarekahan, ari paneundeunan cai laleungitan. Da leuweung, kebon, dibarukbak,
sirahcai disalaeur, diparaké adegan, buruan ditarémbok.”
“Béh ditu-béh ditu mah teu sangka
lembur urang baris kieu.”
“Mecak ramé, nya Mang.”
“Heueuh ramé, harénghéng!”
“Pabrik jeung perguruan tinggi nu
mawa ramé téh.”
“Lain Acu……tadi ngadéngé téh
duaan jeung Si Dasmo - duaan jeung Si Dasmo kitu nyaeur sumur Pa Bahim téh? Na
si éta maké nyagap gawé abragan? Ari kiosna saha nu tunggu……Pamajikanana?
Ngalagu kitu jelema kemba ngaladénan nu barangbeuli?”
“Naon emang téh, da geus teu
ngios ayeuna mah Si Dasmo téh, aya meureun sabulan. Geus dijual kiosna gé.”
“Naaaha……rék pindah mangkal?”
“Teu pindah, eureun wé, teu
dagang deui”
“Itu geura Si Dasmo,
dilelebar……..”
“Lebar sotéh mun kaharti meureun
Mang, da kadieunakeun mah ukur ngalelengkur wé cenah sapoé-sapoéna téh.
Ladangna nungtut kacéot ku resiko. Atuh eusi kios téh batan ngabeukahan mah
kalah ngariut. Antukna nangkub. Kiosna dijual, dagangna eureun. Ari tiheula
panggih jeung abdi di Nangkod, bawa euy déwék digawé cenah. Gawé naon ari
silaing, ceuk abdi téh. Heueuh ngaladén-ngaladén atuh, cenah. Ari kios kumaha,
ceuk abdi. Nya carita-carita, ari taeun nyakitu téa cenah lalakonna téh.” Samsu
ngajéntrékeun bubukanana.
“Kagét. Sakanyaho emang mah
meujeuhna wé najan teu kasebut kajojo gé kiosna téh”
“Enya tiheula-tiheula mah, tapi
saprak aya supermarkét gigireunana nu bararangbeuli téh maruru ka dinya waé.
Bangsa kios jeung warung laleutik mah dilaliwat wé. Ngenes, nyeri haté, cenah
sajaba ti teu meunang duit téh. Keun ku nu teu warawuh mah, éta nu biasa
ngalalanggan gé kalalar-kalalar wé ka supermarkét!”
“Supermarket nu deukeut Pondok
Gadis téa?”
“Tah éta, kaléreun jajaran kios
jeung warung laleutik téa wé geuning!”
“Kungsi ti heula dibawa ka nu
kitu téh di Bandung, ku Pa Jaya. Mecak geuning maké tétécéan nu maju sorangan
téa, lip nahaon ngaranna téh”
“Ngajaran nyah emang?”
“Nya ngajaran,lewang-lewang
gé,tamba kawaranan teuing wé atuh, Acu!”
“Tuh geuning, emang gé resep!”
Samsu ngéyéhkeun.
“Hih, da aya nu mawa emang mah.
Sosoranganan mah, ambuing, asupna gé cumaripcip. Jeung deuk meuli nanahaon ka
toko kitu!”
“Naha da rék roko, rék bako gé
aya, panékér naon! Susu, gula, kopi, ka uyah-uyah aya. Indung si Kardan gé
paparahna téh hayang ka dinya wé, pilakadar meuli kopi sabungkus gé”
“Resep gegeleseran dina tétécéanana,
moal salah”
“Sugan……”
“Karunya wé nya padagang leutik
pantar Si Dasmo mah!”
“Narangkub kabéh gé, Mang, nu
asal sakitu ngajajarna téh!” ceuk Samsu.
“Deuh……”
“Ngalanto geura emang soré-soré,
ngagelek di supermarkét wé jelema téh, marukankeun!”
“Padahal marahal meureun nya di
toko agréng kitu mah?”
“Hih, malah murah emang téh! Roko
Beureum gé di warung Amin mah lima dua lima pan, di dinya mah ngan opat tujuh
lima!”
“Geuning étah?”
“Pan harga isét, da langsung ti
pabrikna, teu paciwit-ciwit jeung agén!”
“Meujeuhna atuh kitu mah!”
“Enya, ngan orokoya padagang
leutik……” Ceuk Samsu, sorana ngalakay.
“Lain seug arusul atuh, tong
caricing waé!”
“Éta gé pan ku mahasiswa didémo
basa deuk degna téh!”
“Geuning atuh jadi waé?”
“Yéh, anjing ngagogogan kalong! Anjing
haben gagaikan, kalong anteng gagayabagan, harideung!”
“Heueuh nyakitu, nu leutik mah
purah tarima nasib wé, teu meunang ngasupkeun omong! Nam ah Acu, geus rada
lowong tuh!” ceuk Mu’in bari ngajurungkunung. Terus tuturubun ka tampian
patutur-tutur jeung Samsu.***
Bumi Kinanti, Désémber 2005
Tidak ada komentar:
Posting Komentar